گاهی اوقات از کفش طبی برای درمان کمر درد بیمارانی استفاده میشود که دچار گونهای عدم تعادل یا نقص در عملکرد پا هستند. نظریه غالب این است که مشکلات کف پا و مچ پا به عدم تعادل یا ناهمترازی پایین کمر دامن میزند و در نتیجه کمردرد به مرور شروع میشود.
ارتوز یا کفی طبی به طور سفارشی ساخته میشود و داخل کفش قرار داده میشود تا گامهای غیرعادی یا نامنظم بیمار با همتراز شدن مجدد ساختارهای مچ پا اصلاح شود. کفی طبی و کفش طبی که عموماً برای تسکین گونههای خاصی از درد پاشنه و کف پا تجویز میشود، میتواند به کاهش درد پایین کمر نیز کمک کند.
فهرست مطالب
ارتباط کفش و کمردرد
مشکلات مکانیکی کف پا میتواند بر شیوه راه رفتن یا ایستادن بیمار اثر بگذارد، این تغییرات نامطلوب به مرور زمان فشار مضاعفی را بر کمر تحمیل میکند و در نتیجه درد شروع میشود.
از جمله مشکلات شایع پا که میتواند منجر به نابه هنجار شدن الگوی راه رفتن و یا حالت اندامی شود، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- التهاب پلانتار فاسیا: این عارضه درد مزمن پاشنه و یا قوس کف پا را به دنبال دارد.
- درد عصبی یا بیحسی در پا: نوروما و سندرم تونل تارسال
- بونیون (انحراف یا قوز انگشت شست پا) و بونیونت (برجستگی کنار انگشت کوچک پا)
- پرونیشن (چرخش رو به داخل) یا سوپینیشن (چرخش رو به بیرون) شدید پا
به طور کلی اگر کفی و کفش طبی به بیمار کمک کند که حالت اندامی و روش گام برداشتنش را اصلاح کند، این تغییر مثبت امکان التیام یافتن بافتهای نرم پایین کمر را به وجود میآورد و در نتیجه کمردرد کمتر میشود. هر گونه مشکل کف پا یا مچ پا که نقصی را در حالت اندامی یا روش گام برداشتن به وجود بیاورد، به لحاظ نظری منجر به احساس درد در پایین کمر و دیگر مفصلهای تحمل کننده وزن مانند مفصل ران، زانو و مچ پا میشود.
لازم به ذکر است که بسیاری از بیماران بدون آن که دچار کمردرد باشند، به یک یا چند مورد از عارضههای درگیر کننده کف و مچ پا مبتلا هستند. بااین حال اگر بیماری که دچار مشکلی در کف و مچ پا است، از کمر درد نیز رنج ببرد، میتوان کمر درد را با درمان عارضه کف یا مچ پا تسکین داد.
چه کفشهایی باعث کمردرد میشوند؟
کفشهایی که میپوشیم و شیوه حمایت کردن کفش از کف پا تاثیر چشمگیری بر بدن دارد. چگونگی حرکت کردن پا هنگام راه رفتن روش حرکت کردن بقیه بدن را نیز تعیین میکند. هرچند فاصله بین کف پا تا کمر بسیار زیاد به نظر میرسد، اما این دو عضو ارتباط نزدیکی با هم دارند و مشکلات کف پا میتواند به کمر درد دامن بزند. ایده تاثیر گذاشتن حرکت یک مفصل بر مفصل دیگر اصطلاحاً زنجیره جنبشی گفته میشود. پوشیدن کفش مناسب میتواند از بروز کمر درد ناشی از کفش نامناسب جلوگیری کند، برای این منظور اول باید مشخص کرد که چه نوع کفشهایی عامل شروع کمر درد هستند؟
کفش تونینگ
کفش تونینگ با چند پوسته کوچک در کف، شبیه به صفحههای لرزان طراحی میشود تا راه رفتن با کفش تونینگ شبیه به راه رفتن روی سطوح ناپایدار شود. ایده طراحی کفش تونینگ این است که راه رفتن با این کفشها باعث میشود که آن دسته از عضلات پا را به کار بگیرید که هنگام راه رفتن معمولی از آنها استفاده نمیکنید.
اما پاشنه غیرعادی کفش تونینگ باعث توزیع غیریکنواخت وزن بدن میشود، در نتیجه فشار بیشتری به تاندونهای آشیل وارد میشود و مچ پا، زانو و کمر آسیب میبیند. مشتریانی که به دلیل کفی گرد کفش تونینگ اسکچرز که به منظور از حالت تعادل خارج کردن مصرف کننده طراحی شده است، دچار شکستگی استخوان، دررفتگی لگن و فتق دیسک شدهاند، از این شرکت شکایت کردهاند.
پاشنه بلند
همه میدانند که کفش پاشنه بلند یکی از شایعترین علل کمر درد است. هر کفشی که زاویه آن بیشتر از یک اینچ باشد، باعث بروز مشکلات بیشماری در بدن میشود. کفش پاشنه بلند علاوه بر ستون فقرات به کف پا، زانو و مفصل ران نیز آسیب میزند.
پوشیدن کفش پاشنه بلند اجازه نمیدهد که پا عملکرد صحیحی داشته باشد و وزن بدن را رو به جلو به سمت برجستگی کف پا جابهجا میکند، در نتیجه فشار بیشتری به استخوانها و مفصلها وارد میشود. کفش پاشنه بلند دامنه حرکتی پا را محدود میکند و به بیماریهای مفصلی استخوانهای پا مانند انحراف انگشت شست، ناخن شست درون روییده و بدشکلی انگشت چکشی دامن میزند.
به علاوه کفش پاشنه بلند عضلات ساق پا را کوتاه و منقبض میکند، در نتیجه کار عضلات چهارسر و کشیدن و دراز کردن پا سختتر میشود. به این ترتیب فشار بسیار زیادی به مفصلهای زانو وارد میشود و کشکک زانو از حالت همترازی عادی خارج میشود.
البته کشکک زانو تنها مفصلی نیست که در اثر پوشیدن کفش پاشنه بلند از حالت عادی خود خارج میشود. این فشار شدید به مفصلهای ران نیز منتقل میشود؛ مفصلهای ران نقشی کلیدی در حرکت پا هنگام دویدن، راه رفتن و … دارند و به هم خوردن همترازی آنها میتواند باعث احساس درد در عضلات مختلف پا مانند عضلات ابداکتور (عضلات سمت داخلی ران)، همسترینگ و عضلات سرینی شود. پوشیدن کفش پاشنه بلند قفسه سینه و لگن را رو به جلو فشار میدهد. این حالت اندامی غیرعادی باعث احساس درد در بخش تحتانی ستون فقرات میشود، به علاوه پژوهشگران معتقدند که این وضعیت بر باروری خانمها و شانس باردار شدنشان اثر میگذارد. پزشکان بر این باورند که کفش پاشنه بلند اندامهای داخلی را به دیواره لگن فشار میدهد، در نتیجه عملکرد معده کند میشود و اختلالاتی در قاعدگی و باروری پیش میآید.
کفش تخت
کفشهای کاملاً تخت از کف پا حمایت نمیکنند و عوارض پوشیدن آنها مانند کفشهای پاشنه بلند کل بدن را درگیر میکند.
پوشیدن کفش تخت باعث منقبض شدن تاندونهای آشیل و کشیدگی پلانتار فاسیا میشود همانطور که میدانید پلانتار فاسیا از قوس کف پا حمایت میکند. سفت شدن تاندونها موجب از بین رفتن گودی کف پا میشود و به پارگی یا کشیدگی شدید تاندونها و رباطهای پا دامن میزند. صافی کف پا باعث میشود که کف پا کاملاً روی زمین قرار بگیرد و به زمین فشرده شود، چنانچه صافی کف پا درمان نشود، به مرور زمان منجر به ابتلا به آرتروز زانو میشود.
کفش تخت فشار مضاعفی را به پاشنه پا وارد میکند، چرا که کف کفش تخت خاصیت ضربهگیری ندارد یا قدرت ضربهگیری آن بسیار کم است و بنابراین کف پا مجبور میشود که تمام نیروهای وارده را تحمل کند. به علاوه پوشیدن کفش تخت موجب چرخش رو به داخل پا (اورپرونیشن) میشود که به نوبه خود باعث عدم همترازی زانوها و مفصلهای ران و در نتیجه کمر درد میشود.
دمپایی
احتمالاً از این که دمپایی هم از آن دسته پاپوشهای نامناسبی است که باعث کمردرد میشود، اصلاً تعجب نکردهاید. برای این که دمپایی از پایتان خارج نشود، باید انگشتان پا را جمع کنید و به هم بچسبانید؛ این شیوه راه رفتن مسلماً تاثیر نامطلوبی بر بدن میگذارد.
دمپایی مانند کفش باله ارزان غالباً هیچ کفی محافظی ندارد و کف پا یا انگشتان را پایدار نمیکند. در نتیجه وقتی دمپایی میپوشید، کف پا به شیوه متفاوتی با زمین تماس پیدا میکند. تحمیل شدن فشار مضاعف به لبههای خارجی کف پا و پاشنه باعث میشود پایین پا کمی بچرخد، در نتیجه زاویه لگن کج میشود و قوس کمر بیشتر میشود.
از این گذشته دمپایی بندی ندارد که آن را ثابت نگه دارد و به پا متصل کند، در نتیجه پای دمپاییپوش به راحتی پیچ میخورد. وقتی دمپایی میپوشید، قدمهای کوتاهتری برمیدارید که مانند حالت پوشیدن کفش تخت باعث چرخش رو به داخل مچ پا میشود. گامهای کوتاهتر که خاص دمپاییپوشها است، فشار مضاعفی را به عضلات پایین کمر، مفصل ران و کف پا وارد میکند. دمپایی زیستمکانیک کف پا را به هم میزند و به آسیبدیدگی دائمی انگشتان، بدشکلی انگشت چکشی و انحراف شدید انگشت شست میانجامد. این عارضهها اثر نامطلوبی بر روش راه رفتن میگذارد که به نوبه خود به اختلال در حالت اندامی و احساس درد در پایین کمر میانجامد.
مزایای کفش طبی برای کمردرد
از آنجایی که روشهای درمان غیرجراحی کمردرد محدود است، کفش طبی غالباً راهکار مناسبی به شمار میآید، چرا که هم ارزان است و هم عوارض نامطلوب آن انگشتشمار است حساس شدن پا به لمس شایعترین عارضه پوشیدن کفش طبی است. البته حساسیت پا معمولاً به مرور زمان و به موازات عادت کردن به کفش طبی برطرف میشود.
کمردرد بسیاری از بیماران با پوشیدن کفش طبی در حد قابل توجهی کمتر شده است. به علاوه کفش طبی رویکرد درمانی ایمن، غیرتهاجمی و غیردارویی برای افرادی است که میخواهند وابستگی خود را به داروهای مسکن کاهش دهند. از کفش طبی میتوانید به تنهایی یا در کنار دیگر روشهای درمان غیرجراحی کمر درد استفاده کنید.
ارائه حمایت بیشتر
کفش طبی با هدف برطرف کردن مشکلات اسکلتی ـ عضلانی خاص طراحی شده است. به همین دلیل کفش طبی به خوبی از کمر، پا و از همه مهمتر مچ و کف پا حمایت میکند.
وقتی کفش طبی میپوشید، میتوانید مطمئن باشید که کفش از قوس کف پا، پاشنه و پنجه حمایت میکند. طراحی علمی کفش طبی محافظت را در یک ناحیه و انعطافپذیری را در ناحیه دیگر ارائه میدهد و به این ترتیب پا را محکم در میان میگیرد و آن را قوی و پایدار میکند.
تسکین درد
کفش نامناسب و ناراحت میتواند دلیل احساس درد مزمن در کمر، لگن، پایین پا، پاشنه و کف پا باشد. اگر سبک زندگی یا کارتان ایجاب میکند که ساعتهای طولانی بایستید، کفش نامناسب باعث خواهد شد که فشار بسیار زیادی به یک ناحیه خاص وارد شود و در نتیجه پا و کمرتان درد بگیرد. کفشهایی که کفی محافظ دارند و از گودی کف پا حمایت میکنند، چنین مشکلاتی را به سادگی برطرف میکنند. کفش طبی به گونهای طراحی شده است که حفاظت و حمایت حداکثری را از پا ارائه دهد، قدرت پا را افزایش دهد و به این ترتیب به برطرف شدن درد و فشار کمک کند. به علاوه کفش طبی از آسیب دیدن استخوان، پا و عضلات در آینده جلوگیری میکند.
بهبود گردش خون
گردش خون مناسب برای حفظ سلامتی تمام اندامهای بدن لازم است. اگر خون کافی به پاهایتان نرسد، پاها از اکسیژن و مواد مغذی محروم میشوند. هرچند در ابتدا متوجه اختلال در خونرسانی و عوارض آن نمیشوید، اما به تدریج انجام دادن سادهترین کارها هم برایتان مشکل میشود. در نهایت چون گردش خون و مایعات مختل میشود، پاها ورم میکند.
اما کفش طبی به گونهای طراحی شده است که گردش خون را در تمام قسمتهای پا و کف پا بهبود دهد. کفش طبی با تحریک کردن نقاط مختلف بدن موجب بهینه شدن گردش خون میشود. این اثر از پاها در برابر آسیب سلولی و ورم محافظت میکند.
انواع کفش طبی مناسب کمردرد
مدلهای مختلفی از کفش طبی برای تسکین یا رفع علائم ناشی از عارضههای اسکلتی ـ عضلانی مانند درد کمر، لگن، زانو و کف پا وجود دارد. تمام این عارضهها به نوعی با هم مرتبطند و نیرویی که به کف پا وارد میشود، در نهایت به کمر و ستون فقرات منتقل میشود.
نکته مهمی که هنگام خرید کفش طبی باید به آن توجه کنید، این است که بهترین نوع کفش را با توجه به مشکل خاص پایتان تهیه کنید.
قبل از هر چیز باید به قوس کف کفش توجه کنید، قوس کف کفش باید به گونهای طراحی شده باشد که از قوس طبیعی کف پا حمایت کند. قوس کف پا به طور کلی در سه شکل اورپرونیشن (کم بودن قوس کف پا)، خنثی و سوپینیشن شدید (زیاد بودن قوس کف پا) وجود دارد.
- کفش پیادهروی: کفش پیادهروی به طور کلی با هدف درمان مشکلات مختلف طراحی میشود؛ کنترل حرکتی کفش ورزشی به اصلاح پرونیشن کمک میکند. به علاوه کفش پیادهروی قوس خنثی کف پا را پایدار میکند و از قوس بیش از حد کف پا محافظت میکند.
- کفش مینیمال: کفش مینیمال به گونهای طراحی شده است که به جای پاشنه پا، بخش جلویی یا میانی پا به زمین برخورد کند. این سبک طراحی شیوه تماس و تعامل کف پا و پا را با زمین تغییر میدهد.
- کفی طبی با طراحی خاص: کفی طبی به دلیل ارائه حمایت بیشتر از کف پا به تسکین کمر درد برخی بیماران کمک میکند.
- کفی تجویزی: کفی فانکشنال یا عملکردی معمولاً از پلاستیک یا گرافیت تهیه میشود و میتواند مشکلات ناشی از حرکت غیرعادی را درمان کند. کفی تطبیقی نرمتر است و بیشتر برای ارائه حمایت و محافظتی که برای درمان عارضههای دردناک پا مورد نیاز است، به کار برده میشود و برای درمان کمر درد چندان کاربرد ندارد.