علت کمر درد شدید و درمان های جدید بدون جراحی (فیزیوتراپی و ورزش)
کمردرد دردی است که در پشت احساس می‌شود و می‌تواند به ستون فقرات کمری یا پاها در زیر زانو کشیده شود. بیشترین علت کمر درد ناشی از اختلالات مکانیکی است. در موارد خاص، کمر درد می‌تواند نشان‌دهنده‌ی بیماری‌های سیستمیک باشد که باعث درد بسیار زیاد می‌شود. در واقع، کمردرد با بیش از 60 بیماری مرتبط است و می‌تواند به ناتوانی جدی و افزایش صورتحساب‌های پزشکی منجر شود. خبر خوب این است که حدود نیمی از افراد مبتلابه کمر درد در طی یک یا دو هفته از طریق فیزیوتراپی بهبود می‌یابند و 90 درصد از این مشکلات در هشت هفته حل می‌شوند.
فهرست مطالب
علل کمر درد چیست؟
- شکستگی دیسک بین مهره‌ای: این وضعیت ممکن است دردناک‌ترین و ساده‌ترین مشکل برای شناسایی باشد. دیسک کمر یا فتق دیسک زمانی ایجاد می‌شود که دیسک به داخل کانال ستون فقرات کشیده می‌شود و روی ریشه‌های عصبی فشار می‌آورد. این امر موجب تحریک ریشه‌های عصبی می‌شود. دیسک کمر می‌تواند پس از خم شدن و بلند کردن اجسام یا حتی بدون هیچ دلیل مشخصی رخ دهد. دیسک کمر ممکن است باعث ایجاد کمردرد و اسپاسم عضلانی شود اما نشانه شایع‌تر درد سیاتیک است.
- تنگی کانال نخاعی: در تنگی کانال نخاعی، کانال نخاعی گرفته و تنگ می‌شود. این اتفاق باعث فشردگی اعصاب کمر و فشار بر آن‌ها می‌شود. این فشار باعث کمر دردمی شود. ضعف، درد و گرفتگی در پاها نیز ممکن است رخ دهد. شایع‌ترین علامت تنگی ستون فقرات دردی است که در هنگام راه رفتن و در هنگام نشستن کاهش می‌یابد.
- آرتروز: استئوآرتریت تنها یک نوع از آرتروز است که می‌تواند درد را ایجاد کند. ارتروز غضروف (مواد نرم، الاستیک)، که مفاصل نخاعی و سایر مفاصل بدن را احاطه و محافظت می‌کند، از بین می‌برد. کمردرد می‌تواند شدیدتر شود، زمانی که استئوآرتریت بر مفصل و یا زانو تأثیر می‌گذارد. استئوآرتریت همچنین می‌تواند به‌طور مستقیم بر ستون فقرات تأثیر بگذارد و باعث کشیدگی عضلات، تاندون‌ها یا رباط‌ها و نهایتاً منجر به گردن درد و کمر درد شود.
- اسپوندیلیت آنکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات): اسپوندیلیت آنکیلوزان یک نوع آرتروز است که باعث می‌شود که مفصل در ستون فقرات خشک و متورم شوند. باگذشت زمان، مفاصل خشک مخلوط می‌شوند و باهم رشد می‌کنند. شایع‌ترین علائم درد و خشکی در باسن و کمر (مخصوصاً در صبح) است که بیش از سه ماه ادامه دارد.
- آسیب یا حادثه: آیا تابه‌حال برایتان پیش آمده است که مبلمانی را که خیلی سنگین به نظر نمی‌رسیده است جابه‌جا کنید روز بعد کمر درد داشته باشید؟ آیا تابه‌حال برای برداشتن چیزی که فقط کمی از دسترس شما دور بوده خودتان را کشیده‌اید و احساس کشیدگی در پشت را احساس کنید؟ بسیاری از آسیب‌های کمر ناشی از چرخش و کشش ناگهانی یا حرکت ناگهانی است. این اتفاق معمولاً منجر به رگ به رگ شدن عضلانی و درد می‌شود.
- پوکی استخوان: پوکی استخوان (نوعی اختلال استخوانی) است که سبب نازک شدن و ضعف استخوان‌ها در اثر از دست دادن کلسیم می‌شود. استخوان‌های شکننده، به‌ویژه آن دسته از استخوان‌های ستون فقرات، می‌توانند راحت‌تر بشکنند و بیشتر در زنان مسن اتفاق می‌افتد. پوکی استخوان همچنین باعث شکستگی‌های دیسک یا ستون فقرات می‌شود که در آن مهره‌ها مسطح می‌شوند. سقوط، بلند کردن اجسام سنگین و یا حرکت به روش اشتباه می‌تواند منجر به شکستگی دیسکی شود.
- فیبرومیالژیا: افراد مبتلابه فیبرومیالژیا احساس درد و خشکی در ماهیچه‌ها و تاندون‌ها، به‌ویژه در گردن و کمر دارند. درد می‌تواند هفته‌ها، ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد. علائم ممکن است خودبه‌خود ناپدید شوند فیبرومیالژیا اغلب به مشکلات خواب، قرارگیری بدن در وضعیت نامناسب یا آسیب‌های قدیمی مرتبط است.
تشخیص کمر درد
معمولاً بررسی سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی برای تشخیص کمردرد کافی است. در برخی موارد، افرادی که به درمان اولیه جواب نداده‌اند ممکن است تحت آزمایش‌های مخصوص مانند ام آر آی و سی تی اسکن قرار بگیرند تا سایر مشکلات بافت‌های نرم، دیسک کمر، تنگی کانال نخاعی، تومور یا آسیب‌های عصبی بررسی شوند.
درمان کمر درد
متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی برنامه درمانی خاص را برای برطرف کردن مشکلات خاص کمر تهیه و ارائه می‌کند. هدف از درمان تسکین درد و بهبود کیفیت زندگی است. درمان ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:
دارودرمانی
انتخاب دارو بستگی به این دارد که درد فقط در عضله و استخوان احساس می‌شود یا درد عصبی است و یا ترکیبی از هر دو مورد وجود دارد.
تزریق
بی‌حس‌کننده، آستروئید، پی آر پی، اوزون یا سایر مسکن‌ها را می‌توان در بافت نرم، مفاصل و سایر نواحی داخل یا اطراف ستون فقرات تزریق کرد. هدف از چنین تزریق‌هایی بلاک کردن انتقال عصبی است که منجر به تسکین درد و تسریع فرایند بهبودی می‌شود.
ورزش
انواع مختلفی از ورزش‌ها برای درمان کمردرد وجود دارند. ورزش‌های کششی بهترین روش برای کاهش درد هستند و ورزش‌های تقویتی در بهبود عملکرد بدن مؤثر هستند. ورزش‌ها برای درمان کمردرد عبارتند از:
- ورزش‌های هوازی کم‌فشار: ورزش‌هایی مانند شنا کردن، دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی می‌توانند موجب تقویت عضلات شکم و کمر شوند بدون اینکه کمر را دچار کشیدگی بیش‌ازحد کنند. برنامه‌هایی که شامل ورزش‌های تقویتی در حین شنا کردن هستند روش بسیار مفیدی برای درمان بسیاری از بیماران مبتلا به کمر درد به‌حساب می‌آیند. تحقیقات پزشکی نشان داده‌اند که زنان باردار که حرکات ورزشی در آب را انجام می‌دهند کمردرد کمتری دارند و برای مدت‌زمان طولانی‌تری در دوره‌ی حاملگی قادر به قادر به کار کردن خواهند بود.
- تمرینات قدرتی و تثبیت‌کننده ستون فقرات: ورزش‌هایی تحت عنوان تمرینان قدرتی و اکستنشن کمری برای درمان کمر درد مؤثر هستند. به‌طورکلی این ورزش‌ها موجب تقویت شکم، بهبود قابلیت حرکت، افزایش قدرت و تحمل قسمت پایین کمر و افزایش انعطاف‌پذیری در باسن، عضلات همسترینگ و تاندون‌های پشت ران می‌شوند.
- یوگا، تای‌چی، چی‌کونگ: ورزش‌هایی که ریشه در کشورهای آسیایی دارند و حرکات فیزیکی کم‌فشار را با مدیتیشن ترکیب می‌کنند نیز می‌توانند بسیار مؤثر باشند. این ورزش‌ها که به‌منظور دستیابی به تعادل جسمی و ذهنی انجام می‌شوند می‌توانند در پیشگیری از عود کمر درد مفید واقع شوند.
- تمرینات انعطافی: این نوع ورزش‌ها نیز موجب کاهش درد می‌شوند. برنامه کششی در صورتی که با ورزش‌های تقویتی ترکیب شود می‌تواند بیشترین تأثیر را داشته باشد.
- آب‌درمانی
فیزیوتراپی
در فیزیوتراپی از روش‌های بسیاری مانند الکتروتراپی ،ورزش، تمرین درمانی و آموزش بیمار برای درمان کمردرد استفاده می‌شود.به‌طورکلی فیزیوتراپی می‌تواند شامل یک یا چند مورد از درمان‌های زیر باشد:
- درمان‌های دستی: مانند درمان دستی ستون فقرات و ماساژ برای تسکین علائم و کنترل کمر درد در مرحله حاد مورداستفاده قرار می‌گیرند.
- تحریک الکتریکی عصب از راه پوست: یکی از رایج‌ترین روش‌های مورداستفاده برای کنترل کمردرد است.
- گرم یا سرد کردن: گرما و سرما‌درمانی رایج‌ترین روش برای درمان کمر درد است. به‌طورکلی در آسیب‌دیدگی‌های حاد، این روش‌ها به‌طور گسترده به‌عنوان بخشی از درمان RICE مورداستفاده قرار می‌گیرند اما می‌توان از آن در درمان کمردرد نیز بهره برد.
- تراکشن: کشش مکانیکی ستون فقرات بر این اساس استفاده می‌شود که جدا کردن مهره‌های کمری موجب کاهش گیرافتادگی اعصاب نخاعی و همچنین کاهش فشار بین دیسکی می‌شود.
- اولتراسوند: بسیاری از بیماری‌های عضلانی اسکلتی مانند کشیدگی و التهاب تاندون عضلات را می‌توان با اولتراسوند و توسط فیزیوتراپ درمان کرد.
- امواج صوتی با فرکانس بالا: رادیوفرکوئنسی درون عمق بافت گرما ایجاد می‌کند و موجب تسکین درد و گرفتگی عضلات می‌شود.
- طب سوزنی: طب سوزنی از طریق تأثیر گذاشتن بر جریان انرژی از طریق ۱۲ مجرا یا کانال که در طول بدن وجود دارند عمل می‌کند. طب سوزنی شامل قرار دادن سوزن‌های بسیار ریز در داخل پوست در نقاط مشخص در امتداد کانال‌های انرژی هست. این روش باعث آزاد کردن اندورفین‌ها، که مواد شیمیایی طبیعی ضد درد هستند، می‌شود و درد را تسکین می‌دهد و بر بخشی از مغز که میزان سروتونین را کنترل می‌کند و انتقال‌دهنده‌ی احساسات است، تأثیر می‌گذارد.
