با افزایش سن، مفاصل ما ضعیف شده و خیلی چیزها در بدنمان نسبت به گذشته تغییر میکنند. ممکن است یک روز متوجه شویم که مفاصلمان سر و صدا میکنند، اما چون این قضیه خیلی عادی به نظر میرسد اغلب به این علائم اهمیتی نداده و فکر میکنیم این سرو و صدها “طبیعی هستند”. یکی از علائم متداول در بزرگسالان صدا دادن مفاصل در هنگام چرخاندن سر به طرفین است.
از آنجا که این سر و صداها شاید همیشه با گردن درد شدید همراه نباشد، بعضی افراد ممکن است به آنها اهمیت نداده و روند روزمره خود را ادامه دهند. اما این سر و صداها را نباید نادیده گرفت و در واقع ممکن است نشانه صدمات غضروف در گردن یا مشکل دیگری باشند که برای جلوگیری از درد یا آسیب دیدگی لازم است درمان شود.
فهرست مطالب
چرا هنگامی که گردنم را میچرخانم صدا میدهد؟
همه ما گاهی قولنج انگشتانمان را میشکنیم و در واقع این عادت بسیار رایجی است.
مفاصلی که بیشتر دچار قوانج میشوند، مفاصل بند انگشتها، انگشتهای دست و انگشتهای پا هستند. بعضی از ما وقتی در مفاصل خود احساس فشار کنیم، قولنج آنها را میشکنیم تا فشار رها شود، اما بعضی دیگر این کار را صرفا از روی عادت انجام میدهند. صدای ترق و توروقی که در هنگام این کار ایجاد میشود ناشی از آن است که با این کار مفصل و رباطهای آن شل شده و اکسیژن محبوس در آن میتواند خارج شود. همه مفاصل ممکن است سر و صدا کنند، که این شامل مفاصل گردن نیز میشود.
دلایل مختلفی باعث صدا دادن گردن میشوند، که برخی جدیتر از بقیه هستند. مهرههای گردنی ستون فقرات (یا همان گردن) شامل تعداد زیادی مهره و دیسک با مفاصل فاست در بین آنهاست، که همراه با تعدادی عضله، رباط و عصب، گردن را تشکیل میدهند. صدا دادن گردن ممکن است به خاطر چندین جزء از این اجزاء متعدد باشد.
صدا دادنهای گاه به گاهی گردن معمولاً چیز مهمی نیستند. این صداها ممکن است به دلیل خروج حبابهای هوایی که به واسطه حرکت آزاد شده و از مفاصل خارج میشوند، ایجاد شوند. اگر یک بار با حرکت دادن گردن، گردنتان صدا داد، اما دوباره این اتفاق نیفتاد و بعداً هم احساس درد نشدید، نیازی به نگرانی نیست.
با این همه، اگر به کرات وقتی گردن خود را حرکت میدهید صدا میکند، و یا پس از سر و صدا ی گردن، دچار احساس درد، سفتی یا تورم شدید، ممکن است مشکل اساسی وجود داشته باشد که باید به آن رسیدگی کنید.
سه عامل اصلی وجود دارند که باعث صدا دادن مفاصل گردن میشوند.
خروج هوا
مفاصل ما حاوی مایعی هستند که کمک میکند استخوانها و بافتهای ما حرکت همواری در کنار هم داشته باشند. این مایع از اکسیژن، نیتروژن و دیاکسید کربن تشکیل شده است.
در گردن، مفاصل جفتی وجود دارد که مفاصل بین مهرهای پشتی یا مفاصل فاست نامیده میشوند و در دو طرف ستون مهرهها از بالا تا پایین قرار گرفتهاند. اطراف هر یک از مفاصل فاست کپسولی قرار گرفته که پر از گاز و مایعات است.
وقتی گردن خود را میچرخانیم، کپسول مفصل کشیده شده و گاز موجود در آن به سرعت به شکل حباب هوا آزاد میشود. این همان اتفاقی است که باعث سر و صدا کردن گردن میشود.
حرکت
حرکت مفاصل، بر تاندونها و رباطها، یعنی نوارهایی که استخوانها و ماهیچهها را در مفصل به هم وصل میکنند نیز تاثیر میگذارد.
اگر تاندونی اندکی از محل خود جا به جا شود، هنگام بازگشت به موقعیت درست ممکن است صدای ترق و توروقی ایجاد کند. رباطها هم در هنگام جابجایی مفصل، ممکن است سفت شده و سر و صدا ایجاد کنند. این مساله در گردن اتفاق میافتد و در مچ پا و زانو هم بسیار شایع است.
آرتروز
محتملترین دلیل برای صدا دادن گردن، آسیبدیدگی غضروف گردن است. غضروف بافتی صاف و الاستیک است که انتهای مفاصل فاست را پوشانده و در هنگام حرکت به عنوان ضربهگیر مفاصل عمل میکند. به مرور زمان، و معمولا در اثر بیماریهایی مثل آرتروز، این غضروف ممکن است فرسوده شده و آسیب ببیند.
هنگامی که غضروف آسیب بیند، بافت صاف خود را از دست داده و نازک میشود و این باعث میشود حرکت غضروف دیگر چندان هموار و روان نباشد. صدای ترق و توروق و یا ساییده شدنی که در هنگام حرکت گردن احساس میشود، صدای مفاصل یا کریپتاسیون نامیده شده و به دلیل حرکت ناهموار و ساییده شدن غضروف آسیب دیده روی استخوانها ایجاد میشود.
در صورتی که فرسایش (دژنراسیون) و تحریک غضروف به واسطه آرتروز ادامه پیدا کند، شرایط ممکن است به شدت دردناک و ناتوان کننده شده ، و احتمال دارد به افزایش تورم، سفتی و عدم تحرک مفصل منجر شود. در صورتی که همراه با کریپتاسیون گردن، احساس درد یا سفتی یا تورم نیز داشتید، در اسرع وقت به یک پزشک مراجعه کنید.
به طور معمول، هنگامی که مفاصل دچار آرتروز میشوند، صافی سطح غضروف از بین میرود. به مرور که مفصل خشنتر شود، ممکن است در هنگام حرکت سر و صدا کند.
آیا شکستن قولنج گردن مفید است؟
شکستن قولنج گردن در چند مورد ممکن است مفید باشد، اما همیشه قبل از این کار لازم است با یک متخصص کایروپراکتیک صحبت کنید. متخصصین کایروپرکتیک شما را در خصوص این كه شکستن قولنج گردن برای شما بیخطر هست یا خیر راهنمایی کرده، و هر گزینه درمانی دیگری که ممکن است به تسكین دردتان کمک کند را به شما توصیه خواهد کرد. گاهی اوقات صرف شنیدن صدای ترق و توروق در هنگام شکستن قولنج در افراد تاثیری شبیه به دارونما ایجاد کرده و باعث بهبود آنها میشود. حتی اگر هیچ رفع فشاری انجام نشده و مفصل به طور کامل یا درست تنظیم نشده باشد، این سر و صداها باز هم باعث میشوند بیمار احساس بهتری پیدا کند.
شکستن قولنج گردن همچنین باعث آزاد شدن اندورفین در گردن میشود. اندروفین توسط غده هیپوفیز تولید شده و بدن آن را برای کنترل و مدیریت درد آزاد میکند.
آیا شکستن قولنج گردن خطرناک است؟
شکستن قولنج گردن (اگر به صورت نادرستی انجام شود) ممکن است بسیار خطرناک باشد. اگر شکستن قولنج گردن، به شکل نادرست یا خیلی زیاد انجام شود، ممکن است برای گردن بسیار مضر باشد.
اگر قولنج گردن با زور و فشار زیادی شکسته شود، ممکن است باعث گیر افتادگی اعصاب گردن شده، درد زیادی ایجاد کرده و حرکت گردن را بسیار دشوار و یا تقریبا غیر ممکن کند. همچنین شکستن شدید قولنج گردن، ممکن است باعث کشیدگی و رگ به رگ شدن عضلات اطراف مفاصل و خود مفاصل شود.
در صورتی که این اتفاق بیفتد، کارهای سادهای مثل حرکت دادن گردن بسیار سخت و آزاردهنده خواهند شد. بعضی اوقات ممکن است لازم باشد به دلیل هایپرموبیلیتی مفصل، قولنج گردنتان را بشکنید. هایپرموبیلیتی به حالتی گفته میشود که مفصل بیشتر از حد طبیعی دامنه حرکتی خود حرکت کرده باشد.
زیاد قولنج گردن را شکستن، باعث میشود رباطهای موجود در مفاصل به طور دائم دچار کشیدگی شوند. این مساله به عدم تعادل و بیثباتی گردن معروف است. در حالت بی ثباتی گردن، مفاصل گردن بیشتر در معرض خطر ابتلا به آرتروز قرار دارند. در بعضی موارد، اگر قولنج گردن خود را خیلی شدید و یا به کرات بشکنید ، ممکن است یکی از رگهای خونی متعدد موجود در گردن سوراخ شود.
این مساله همچنین ممکن است باعث لخته شدن خون شود که بسیار خطرناک است زیرا باعث انسداد جریان خون به مغز میشود.
چه زمانی صدا دادن مفصل گردن خطرناک است؟
به طور کلی گردن ما این طور نیست که هیچ وقت سر و صدا نداشته باشد و یا همیشه حرکتش هموار باشد. بلکه، گاهی به ما هشدارهایی به شکل، انقباض و گرفتگی، سر و صدا، گیر کردن، و یا ترق و توروقهای ناگهانی میدهد. اکثر اوقات ، این سر و صداها دلیل خاصی نداشته و بی ضرر هستند. اگر گردنتان گاهی اوقات صدا میدهد و هیچ دردی هم ندارید، احتمالا این صداها صرفا ناشی از خروج حبابهای نیتروژن از مفصل هستند. این حبابها گاهی اوقات در مایع سینوویال در مفاصل شکل میگیرند، که بی ضرر بوده و ممکن است حتی وقتی مفصل در دامنه طبیعی حرکتی خود قرار دارد، ممکن است از مفصل خارج شوند.
اما چه زمانی صدا دادن مفصل گردن نشانه چیزی نگران کنندهتر است؟
هنگامی که صدا دادن گردن با درد همراه باشد
اگر صدا دادن گردن با درد همراه باشد، ممکن است نشانه آرتروز یا بیماری دیسک دژنراتیو باشد. اگر در گردن خود درد، تورم دارید یا احساس ساییدگی میکنید، قطعا باید به پزشک مراجعه کنید.
هنگامی صدا دادن گردن باعث ایجاد احساس عجیبی در شما شود
اگر همراه با صدا دادن گردن در پایین همان سمت گردن خود احساس گرما کردید، یا کمی حالت سرگیجه یا تهوع پیدا کردید ، این صدا دادن ممکن است با عملکرد یک یا چند عصب ارتباطی داشته باشد.
وقتی گردن همیشه صدا بدهد
این که گردن هر از گاهی صدا بدهد مشکل خاصی نیست. اما اگر هر بار که گردنتان را به شکل خاصی حرکت میدهید، حتی وقتی به فاصله چند ثانیه حرکت را تکرار میکنید، گردنتان صدا بدهد، این صداها دیگر ناشی از خروج حباب هوا نیست، زیرا عملا وقتی برای شکلگیری مجدد حباب وجود ندارد. اگر گردنتان تقریباً هر بار که آن را حرکت میدهید صدا بدهد، ممکن است نشانه نیمدررفتگی یا محدودیت حرکتی مفصل باشد.
صدا دادن گردن بعد از جراحی یا پس از تصادف
اگر اخیراً جراحی گردن کرده یا تصادف کردهاید (حتی یک تصادف جزئی)، هرگونه تغییری در وضعیت سلامت مفاصل شما باید توسط پزشک ارزیابی شود تا ببیند آیا مشکل عمدهای وجود دارد یا اینکه سر و صدا ناشی از عضلات در حال بهبود است که ستون فقرات را میکشند و باعث نیمدررفتگی مفاصل میشوند.
هنگامی که عمدا باعث صدا دادن گردن خود شوید
حرکت دادن گردن در محدوده طبیعی آن، برای شل کردن عضلات خوب است. اگر این حرکات باعث صدا دادن گردن شود باز هم مشکلی نیست. چیزی که خوب نیست این است که عمدا گردن خود را طوری بپیچانید یا به سر خود فشار وارد کنید ( یا بدتر از آن، از كسی بخواهید این كار را برایتان انجام دهد) که گردنتان صدا کند. این کار ممکن است باعث آسیب جدی به ستون فقرات و رباطهای موجود در گردن شود.
درمان صدا دادن مفصل گردن
هیچ درمان مشخصی برای صدا دادن مفاصل یا مشکلات و بیماریهای زمینهای آن مثل آرتروز وجود ندارد. با این همه، ممکن است با مراجعه به پزشک بتوانید از درد آن رهایی پیدا کنید.
در روشهای کایروپراکتیک و فیزیوتراپی، دستکاری ملایم مهرههای گردنی، کشش و تمریناتی که توسط پزشک انجام میشوند ممکن است به کنترل درد کمک کرده و منجر به بهبود حرکت گردن شود.
آیا من نیاز دارم به یک کایروپراکتور مراجعه کنم؟
اگر گردنتان هر از چند گاهی صدا بدهد ولی هیچ درد و ناراحتی نداشته باشید ، احتمالا نیازی به درمانهای کایروپراکتیک ندارید. با این حال، اگر درد دارید، یا هیچ وقت بعد از شکستن قولنج گردن احساس رضایت نمیکنید، ممکن است به تنظیم مجدد مفاصل نیاز داشته باشید. این کار به شما کمک میکند تا میل به این که دائما قولنج گردن خود بشکنید را، کنترل کنید.
در صورت مشاهده موارد زیر نیز بهتر است به یک کایروپراکتور مراجعه کنید:
- اگر متوجه تورم غیرمعمولی در گردن خود شدید
- اگر در مفاصل گردن خود احساس درد کردید
- اگر حرکت مفاصل گردنتان کم شده باشد
کایروپراکتور مفاصل را با روش دستکاری ( دستورزی) تنظیم میکند، و بدین شکل آن احساس فشار یا دردی که باعث میشود مرتبا بخواهید قولنج گردن خود را بشکنید، برطرف میشود.
متخصصین کایروپرکتیک همچنین ممکن است در خصوص سبک زندگی مانند رژیم غذایی و ورزش نیز توصیههایی به شما ارائه دهند که باعث میشوند فشار و درد گردن به حداقل برسند و یا ممکن است حتی در مورد درمانهای خانگی مانند گرم کردن و خنک کردن گردن نیز نکاتی به شما پیشنهاد کنند.
فیزیوتراپی
در اولین جلسه مراجعه به فیزیوتراپی، فیزیوتراپیست وضعیت شما را به طور کامل ارزیابی کرده و به کمک خودتان نیازهای درمانی شما را تعیین کرده و یک برنامه درمانی برای شما تنظیم میکند. به طور متوسط، افراد حدودا به شش جلسه فیزیوتراپی لازم دارند (که این تعداد بسته به میزان نیاز یا آسیبدیدگی افراد متفاوت خواهد بود). فیزیوتراپیستها همچنین تمریناتی به بیماران آموزش میدهند که بیماران باید آنها را در فاصیه بین جلسات در منزل انجام دهند. بیماران باید در هنگام مراجعه به فیزیوتراپی، لباسهایی مناسب برای ورزش کردن، بپوشند. لباسهایی که به راحتی با آنها بتوانند حرکات متنوعی با دامنه حرکتی وسیع را انجام داده و فیزیوتراپیست هم به راحتی به ناحیه آسیبدیده آنها دسترسی داشته باشد.
فیزیوتراپیستها در چندین روش درمانی منحصر به فرد آموزش دیده و اجازه درمان دارند. هر برنامه توانبخشی، متناسب با تشخیصی که برای مشکل داده شده و نیازها و اهداف خاص یک بیمار تنظیم میشود. روشهایی که برای تقویت گردن، همراه با کاهش درد و کاهش محدودیت عضلانی ارائه میشوند ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- تمرینات ثبات دهنده
- اصلاح مکانیک بدن
- تدوین یک برنامه ورزش خانگی
- سوزنکاری خشک (درای نیدلینگ)
- توانبخشی صنعتی
- متحرک سازی یا دستورزی مفاصل
- روش مک کنزی
- درمانهای دستی
- روش درمانی PRI یا درمان پوسچرال
- متحرک سازی بافت نرم
- تمرینات کششی / انعطاف پذیری
- ترکشن ( کشش)
مزایای فیزیوتراپی
اطلاع از مزایای فیزیوتراپی، کلید دستیابی به درمانی است که به آن نیاز دارید. این مزایا شامل موارد زیر است:
- مشارکت خود بیمار در روند بهبودی. یکی از بزرگترین فواید فیزیوتراپی آن است که بیماران میتوانند در روند بهبودی خود به صورت فعال شرکت داشته باشند. فیزیوتراپیست با هر بیمار در مورد اهداف، چالشها و نیازهای او صحبت خواهد کرد و همکاری بیمار و درمانگر در برنامه درمانی از همین نقطه آغاز میشود.
- بهبود حرکات. فیزیوتراپیستها، به عنوان کسانی که متخصص حرکات هستند، کمک میکنند تا بیماران بتوانند حرکات خود را به حداکثر رسانده و به همان روشی که لازم دارند کار یا ورزش کنند.
- جلوگیری از جراحی و مصرف داروهای مسکن. با یک برنامه درمانی مناسب فیزیوتراپی، میتوان از انجام بسیاری از جراحیها جلوگیری کرد. همچنین به طور کلی فیزیوتراپی جایگزینی بیخطرتر برای داروهای مسکن، از جمله داروهای حاوی مخدر است.
