درد کمر یکی از دلایل بسیار شایع برای مراجعه افراد مختلف به پزشک است. درد کمر در سراسر جهان یکی از علل اصلی ناتوانی حرکتی محسوب میشود. واضح بگویم که در قسمت پایین کمر آنقدر شایع است که اکثر افراد حتماً در طول زندگی خود دچار آن خواهند شد. درد کمر انواع مختلفی دارد و شدت بروز آن در افراد مختلف متفاوت است با این حال درد کمر به عنوان یک بیماری در نظر گرفته نمی‌شود بلکه یک مشکل در سطح سلامت فرد است که میتواند یکی از علائم و نشانه‌های بیماری باشد. در اکثر موارد درد کمر با اصلاح سبک زندگی یا استفاده از روش‌های درمانی غیر تهاجمی از قبیل فیزیوتراپی بهبود پیدا میکند. به ندرت از عمل جراحی برای درمان درد پایین کمر استفاده میشود.
فهرست مطالب
انواع کمر درد
کمردرد مکانیکی
کمردرد مکانیکی یک نوع شایع از احساس درد در قسمت پایین کمر است و زمانی احساس میشود که عضلات، رباط‌ها و مفاصل دچار التهاب شوند یا آسیب ببینند. این نوع درد اغلب در قسمت پایین کمر، باسن و ران احساس میشود. درد به نوع حرکات شما بستگی دارد اگر شما نشسته باشید، دراز بکشید یا بچرخید درد به اشکال و شدت‌های مختلف احساس خواهد شد.
درد رادیکولر
این نوع درد زمانی به وجود میآید که یک عصب در ستون فقرات تحت فشار قرار بگیرد یا ملتهب شود. از این نوع درد اغلب تحت عنوان درد تیر کشنده، شدید و ناگهانی یاد میشود. درد سیاتیک یک نوع شایع از درد رادیکولر است. هنگامی که از عصب دور می‌‌شویم درد رادیکولر به آن شدت که در کمر احساس میشود در پاها یا باسن احساس نخواهد شد. الگوی احساس درد برای هر عصب متفاوت است.
تقسیم بندی انواع کمر درد بر اساس شدت درد
درد کمر بر اساس شدتی که دارد تقسیم بندی میشود و به صورت زیر توصیف می‌گردد:
- درد حاد کمر به علت آسیب دیدگی بافت (مانند دردی که به دنبال انجام یک فعالیت جسمانی و پس از تصادفات احساس میشود) به وجود میآید. این نوع درد به صورت ناگهانی به وجود میآید و حدود چند روز یا چند هفته باقی می‌ماند و با بهبود بدن از میزان درد نیز کاسته میشود.
- از یک نوع دیگر درد تحت عنوان درد مکانیکی یاد میشود که به علت ضربه یا کشیدگی به وجود میآید و میتواند چند هفته تا چند ماه تداوم داشته باشد. برای تسکین این نوع درد باید به پزشک مراجعه کرد. این درد باعث بروز اختلال در انجام فعالیت‌های روزمره میشود و مدت زیادی طول می‌‌کشد تا بهبود پیدا کند اما در نهایت به صورت خود به خود برطرف خواهد شد.
- درد مزمن کمر میتواند بیش از سه ماه طول بکشد. این نوع درد شدید است و به خوبی به روش‌های درمانی پاسخ نمی‌دهد همچنین مشخص کردن منبع اصلی درد کمر میتواند دشوار باشد.
الگوهای احساس درد
برخلاف آنچه که تصور می‌کنید درد کمر همیشه در قسمت کمر احساس نمی‌شود به عنوان مثال درد سیاتیک را میتوان به صورت درد کمر یا درد باسن احساس کرد که تا ساق و پاها نیز امتداد می‌یابد. با این حال علت اصلی درد سیاتیک، تحت فشار قرار گرفتن یا التهاب عصب سیاتیک است. در بخش زیر به الگوهای رایج درد کمر اشاره می‌کنیم:
- درد کمر به قسمت پایین کمر، باسن و ران انتشار می‌یابد و برخی از افراد این نوع درد را از ناحیه کمر تا پای خود به صورت پیوسته احساس میکنند. انجام دادن برخی حرکات خاص مانند خم کردن کمر میتواند باعث بروز درد شود. درد کمر با اسپاسم همراه خواهد شد اما معمولاً به علت التهاب یا آسیب عصب به وجود نمی‌‌آید.
- درد پا معمولا به مشکلات عصب ارتباط دارد که باعث میشود به اعصاب فشار وارد شود و درد به پاها منتقل گردد. در اکثر مواقع این درد به علت سیاتیک به وجود میآید. درد پا اغلب با دراز کشیدن کمتر میشود و معمولاً به صورت خود به خود بهبود پیدا میکند اما ممکن است شما به دارو درمانی، عکس برداری و به ندرت انجام عمل جراحی نیاز داشته باشید.
- درد پا گاهی اوقات در هنگام راه رفتن و ایستادن یا دویدن بدتر میشود اما معمولاً با نشستن یا خم شدن به سمت جلو بهبود پیدا میکند که این امر به تنگ شدن فضای کانال نخاعی ارتباط دارد. این نوع درد بسیار پیچیده تر از درد کمر است و ممکن است شما به دارو درمانی، عکس برداری و به ندرت انجام عمل جراحی نیاز داشته باشید.
راه‌های درمان انواع کمر درد
اکنون این سوال مطرح میشود که چگونه میتوان به درمان درد کمر پرداخت؟ اگر شما به تازگی دچار درد کمر شدید احتمالا تصمیم جدی دارید که از بروز مجدد این وضعیت دردناک جلوگیری نمایید. واقعیت این است که نوع دردی که شما دارید و در قسمت بالا توصیف کردیم خیلی مهم نیست بلکه نکات و اقداماتی که می‌توانید برای جلوگیری از بروز مجدد آن انجام دهید بسیار حیاتی است. حقیقت این است که روش‌های متعددی برای تسکین درد وجود دارد. به عبارت دیگر معمولاً توصیه میشود که درد کمر را به کمک انجام فعالیت‌های جسمانی و ورزش کردن و به کمک متخصص فیزیوتراپی درمان کرد. در بخش زیر قصد داریم به چند نکته اشاره کنیم که میتواند به شما برای تسکین درد و جلوگیری از بروز مجدد آن در آینده کمک کند.
مصرف داروهای ضد التهاب
برای تسکین درد کمر مصرف داروهای ضد التهاب را دست کم نگیرید. اگر چه مصرف این داروها در درمان برخی از انواع درد کمر بسیار مفید هستند نباید آن را به عنوان تنها روش موجود برای درمان درد پایین کمر استفاده کرد بلکه باید از روش‌های دیگری مانند ورزش درمانی نیز برای بهبود درد استفاده کنید.
کنترل استرس
پزشکان عقیده دارند که استرس تأثیرات بسیار زیادی را بر سلامت بدن دارد. اگر شما به طور مداوم تحت فشار و استرس قرار داشته باشید این استرس خود را به صورت درد جسمانی نشان می‌دهد درد کمر و درد مزمن ارتباط بسیار نزدیکی با استرس، عصبانیت و تنش ذهنی دارد.
شغل و حالت بدن
حالات بدن شما و نوع شغلی که دارید نیز در بروز مشکلات مربوط به کمر بسیار تاثیر گذار هستند. نشستن به مدت طولانی، کار کردن در حالتی که بدن به سمت جلو خم شده است و برداشتن اجسام سنگین و به صورت مداوم از جمله عواملی هستند که در بروز درد کمر نقش دارند. اگر شما قصد دارید به تسکین درد کمر خود بپردازید باید به این مسائل توجه ویژه داشته باشید.
خواب
همان طور که استرس و تنش ذهنی نقش مهمی را در بروز درد کمر ایفا میکنند خواب نیز نقش پررنگی در این فرآیند دارد. نداشتن خواب کافی میتواند با تأثیرات معکوس بر سلامت از قبیل افسردگی، افزایش وزن و ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن و مهمتر از همه کند شدن روند بهبود آسیب دیدگی کمر همراه باشد.
تمرینات پیلاتس و یوگا
انجام دادن تمرینات ورزشی سبک از قبیل یوگا و پیلاتس باعث تقویت عضلات مرکزی و کشش بدن میشود. انجام دادن این تمرینات به صورت مداوم می‌‌توانند از کمر محافظت کنند و باعث رفع گرفتگی بدن و استرس شوند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی میتواند به شما برای تسکین درد کمر کمک کند. هدف از انجام فیزیوتراپی تسکین درد و بهبود حرکات بدن بدون احساس درد است و به شما کمک میکند تا مدت زیادی از نتایج بدست آمده بهره مند شوید. متخصص فیزیوتراپی از برخی روش‌ها برای دستیابی به این هدف استفاده میکند که شامل حرکات فعال و منفعل است. فیزیوتراپی کمر را به طور کلی برنامه فیزیوتراپی کمر بر روی بهبود عملکرد و فعالیت شما تمرکز دارد تا بتوانید نحوه کنترل علائم و نشانه‌های درد در قسمت پایین کمر را یاد بگیرید. در اکثر موارد روش‌های منفعل فیزیوتراپی باید در کنار روش‌های فعال آن انجام شوند. روش‌های مختلف فیزیوتراپی در طول درمان به کنترل درد شما کمک خواهند کرد با این حال با پیشرفت شما در طول درمان پزشک علاوه بر کنترل درد برای افزایش فعالیت جسمانی و آموزش روش‌های سودمند برای انجام حرکات بدن خواهد پرداخت. روش‌های منفعل فیزیوتراپی نیز تحت عنوان استفاده از کمپرس سرد و گرم یا تحریک الکتریکی برای کنترل سطح درد طبقه بندی می‌شوند. شما می‌توانید در منزل از این روش‌های منفعل استفاده کنید و نیازی به حضور متخصص فیزیوتراپی نخواهید داشت.
سرما و گرما درمانی
شما از این روش زمانی می‌توانید استفاده کنید که در حال استراحت هستید. رایج ترین نوع گرما درمانی استفاده از پد گرمایی مرطوب و التراسوند است. میتوان از سرما درمانی یا کرایو تراپی نیز برای کاهش درد استفاده کرد. این روش با استفاده از پد سرمایی و ماساژ یخ در قسمت پایین کمر انجام میشود. فلوئورومتان یک نوع اسپری است که توسط پزشک روی پوست اسپری میشود و پس از آن پزشک به انجام برخی حرکات کششی خواهد پرداخت.
تحریک الکتریکی
میتوان از تحریک الکتریکی برای تسکین درد استفاده کرد. برخی از انواع خاص تحریک الکتریکی عبارتند از تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست. در مواردی که تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست میتواند به کنترل درد به ویژه درد شدید بپردازد می‌توانید از دستگاه مخصوص استفاده در منزل استفاده کنید.
لیزر درمانی
استفاده از لیزر کم توان در فیزیوتراپی به تسکین درد کمک میکند. در این نوع لیزر از یک منبع نوری غیر تهاجمی استفاده میشود که به تولید امواج نور می‌پردازد. این دستگاه به ارسال گرما، صدا و ارتعاش کمک میکند. لیزر کم توان بر روی عملکرد سلول‌های بافت همبند تاثیر می‌گذارد و باعث تسریع فرایند ترمیم بافت‌های همبند میشود و به عنوان یک محصول ضد التهاب عمل می‌نماید. انواع لیزر با طول موج مختلف از ۶۲۳ تا ۹۰۴ نانومتر وجود دارد که برای درمان اختلالات عضلانی اسکلتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ماساژ درمانی و طب سوزنی
ماساژ درمانی با رفع اسپاسم عضلات به بهبود توانایی حرکتی و کیفیت حرکات بدن کمک میکند. طب سوزنی نیز از نقاط فشاری بدن برای رفع استرس استفاده می‌نماید. شما می‌توانید با پزشک خود در خصوص مزایای ماساژ درمانی یا طب سوزنی صحبت کنید تا در صورت لزوم از این روش بهره بگیریم.
ورزش کردن
آیا تا حالا این جمله به گوش شما خورده است که ورزش دارو است؟ این جمله کاملا حقیقت دارد. اگرچه ممکن است در ابتدا و با توجه به درد کمر ورزش کردن برای شما دشوار باشد ورزش نکردن در بلند مدت با خطرات عوارض بسیار زیادی همراه خواهد شد. اکثر افرادی که ورزش نمی‌کنند و راه نمی‌روند و به انجام حرکات کششی نمی‌‌پردازند متوجه خواهند شد که درد پایین کمر در آنها بدتر شده است.
