بیماری دکرون، التهاب دردناک تاندون‌های خاصی است که تا انگشت شست امتداد پیدا می‌کنند. تاندون‌های متورم و پوشش آنها باعث ایجاد اصطکاک در درون تونل باریک یا غلافی که از درون آن عبور می‌کنند، می‌شوند. نتیجه این وضعیت، دردی است که ممکن است از ساعد تا پایه انگشت شست امتداد پیدا کند. این بیماری یکی از شایع‌ترین انواع التهاب پوشش تاندون است که به آن تنوسینوویت نیز گفته میشود. مزایای اصلی درمان، کاهش درد ناشی از این وضعیت و بهبود تحرک و عملکرد است. اغلب، درمان‌های ساده موثر هستند؛ اگرچه در برخی موارد می‌توان برای کاهش فشار روی تاندون‌ها عمل جراحی انجام داد.
فهرست مطالب
آناتومی مچ دست
۲۴ تاندون خارجی از مچ دست عبور می‌کنند و باعث فراهم نمودن قدرت و مهارت در دست می‌شوند. هر تاندون از مجموعه‌ای از کانال‌های فیبروز استخوانی محکم عبور می‌کند که برای بهینه‌سازی تعادل بین حرکت و نیرو، با نگه داشتن تاندون در فاصله نزدیک به مفصل یا مفاصلی که آن را کنترل می‌کنند، طراحی شده‌اند. در زیر رباط کارپال خلفی، شش قسمت جداگانه وجود دارد که هر یک با یک غشای غلاف سینوویال از یکدیگر جدا شده‌اند. اولین قسمت، روی زند زبرین قرار دارد و حاوی ماهیچه دراز دور کننده شست دست و تاندون‌های اکستانسور بلند انگشت شست می‌باشد. این تاندون‌ها از یک تونل استئولیگمانت انعطاف ناپذیر که با یک شیار کم عمق در زائده نیزه‌ای استخوان زند ایجاد شده است، عبور می‌کنند که با یک سقف محکم تشکیل شده از فیبرهای عرضی رباط خلفی، پوشانده شده است. این تونل فیبری در حدود دو سانتی متر طول دارد. در حالیکه غلاف سینوویال از هر محل اتصال تاندونی – عضلانی تا نزدیک به مجرای تاندون کشیده شده است که خود در بالای تونل قرار دارد. پارگی یا جدا شدن بحرانی یا وخیم یک رباط یا تونل پولی، باعث میشود تاندون از مفصل مرکزی چرخش دور شده و از این رو تولید لحظه‌ای نیرو در دست افزایش پیدا کند. این وضعیت همچنین باعث افزایش طول تاندون میشود که گردش مفصل را محدود می‌کند.
بیماری دکرون چیست؟
تنوسینوویت دکرون وضعیتی است که باعث بروز درد در هنگام حرکت انگشت شست و و مچ دست میشود. علت درد بیماری دکرون، التهاب در ناحیه محدوده اطراف پایه انگشت شست است. این التهاب ناشی از یک مشکل تاندونی است که تنوسینوویت تنگ کننده نامیده میشود؛ این بدین معنا است که تاندون‌های پایه انگشت شست در نتیجه فشار مداوم و تکراری، ملتهب شده و این تاندون‌ها دچار آسیب و التهاب شده‌اند. این نوع از تاندونیت به دلایل مختلف، توسط افراد به چند نام مختلف نامگذاری میشود. این مشکل گاهی اوقات تاندونیت دکرون، بیماری دکرون، شست پیامک زن، شست بازیکن یا انگشت شست مادر جدید نامیده میشود.
چه کسانی دچار این وضعیت می‌شوند؟
تنوسینوویت دکرون اغلب در میان افراد گروه سنی ۳۰ تا ۵۰ سال شایع است و بیشتر در خانم‌ها دیده میشود. این بیماری می‌تواند با بارداری و بیماری روماتیسم همراه باشد. تنوسینوویت دکرون به دلیل استفاده بیش از حد از مچ دست ایجاد میشود. معمولاً در زنانی که به تازگی مادر شده‌اند دیده میشود زیرا حرکت برداشتن نوزاد می‌تواند باعث التهاب تاندون‌ها در مچ دست شود. همچنین در افرادی که اغلب از یک چکش استفاده می‌کنند، مانند باغبانان، اسکی‌بازها و افرادی که با استفاده از راکت ورزش می‌کنند، دیده میشود. همچنین ممکن است در افرادی که بیش از حد از انگشت‌های شصت خود برای ارسال پیام و بازی کردن استفاده می‌کنند نیز اتفاق بیفتد.
نقطه خاص بروز این مشکل، بخش یا کمپارتمان خلفی اول می‌باشد. در پشت مچ دست، یک بخش یا کمپارتمان وجود دارد که هر یک حاوی تعدادی تاندون هستند که مچ دست و انگشتان دست را صاف نگه می‌دارند. در اولین بخش یا کمپارتمان خلفی، دو تاندون خاص وجود دارد که به حرکت انگشت شست و نگه داشتن آن در یک موقعیت رو به بالا کمک می‌کنند. این دو تاندون، دورکننده بلند شست دست (APL) و تاندون بازکننده شست دست (EPB) نامیده می‌شوند.
این دو تاندون در نزدیکی یکدیگر حرکت می‌کنند و همراه با هم برای کمک به کنترل دقیق حرکات انگشت شست عمل می‌کنند. با این حال در افراد مبتلا به تنوسینوویت دکرون، تاندون‌ها ملتهب و ضخیم می‌شوند و دیگر به نرمی در مجاورت یکدیگر حرکت نمی‌کنند. با ضخیم شدن این تاندون‌ها حرکت بین آنها دشوارتر میشود. افراد مبتلا به این وضعیت دچار علائم عمومی تنوسینوویت دکرون می‌شوند.
عوامل خطر تنوسینوویت دکرون
تمام کسانی که با دست‌ها و مچ دست خود فعالیت‌های تکراری انجام می‌دهند، مستعد ابتلا به تنوسینوویت دکرون نیستند. با این حال به نظر می‌رسد برخی از افرادی که فعالیت‌های تکراری انجام می‌دهند به این مشکل مبتلا می‌شوند. محققان چندین عامل خطر برای بیماری دکرون را شناسایی کرده‌اند که عبارتند از:
- سن: این وضعیت اغلب در کسانی دیده میشود که در سن فرزندآوری یا میانسالی هستند. به ندرت در کودکان رخ می‌دهد و در میان افراد مسن نادر است.
- جنسیت: تنوسینوویت دکرون در میان زنان شایع‌تر از مردان است.
- فعالیت: ممکن است تنوسینوویت دکرون در افرادی که در شغل یا تفریحات خود فعالیت‌های تکراری انجام می‌دهند، شایع‌تر باشد. این فعالیت‌ها ممکن است از ساخت و ساز تا ورزش متفاوت باشند .
- فرزندآوری: تنوسینوویت دکرون در زنانی که به تازگی مادر شده‌اند دیده میشود. همچنین ممکن است در سایر افرادی که در خدمات پرستاری کودکان خردسال یا مراقبت‌های مربوط به کودکان فعالیت می‌کنند، اتفاق بیفتد. تصور میشود حرکت گرفتن و بلند کردن یک کودک، منشاء التهاب تاندون‌ها باشد.
علائم
نشانه اصلی تنوسینوویت دکرون، درد در پایه انگشت شست، نزدیک به مچ دست است. گاهی اوقات ممکن است درد تا ساعد انشعاب پیدا کند. ممکن است معمولاً هنگام استفاده از انگشت شست خود برای گرفتن اجسام یا هنگامی که مچ دست خود را می‌چرخانید، این درد را شدیدتر احساس کنید. همچنین ممکن است هنگام تلاش برای حرکت دادن انگشت شست خود، احساس گرفتگی کنید. بخشی از انگشت شصت که به سمت مچ دست قرار دارد ممکن است دچار تورم شده و در این حالت حرکت دادن آن دشوارتر باشد. سایر علائم شایع، شامل موارد زیر می‌باشند:
- درد مستقیم زیر انگشت شست و در سطح مچ دست
- تورم و حساسیت در ناحیه دچار درد
- احساس تیر کشیدن یا گرفتگی در هنگام حرکت دادن انگشت شست و مچ دست
بررسی تنوسینوویت دکرون به صورت معمولی و با بررسی حساسیت تاندون‌های درگیر انجام میشود. یک مانور خاص به نام تست فینکلستین وجود دارد که به طور خاص برای این وضعیت طراحی شده است. این تست توسط پزشک شما به منظور تشخیص تنوسینوویت دکرون انجام میشود. تست فینکلستین با مشت کردن دست با قرار دادن انگشت شست در کف دست و حرکت دادن مچ دست به سمت انگشت کوچک انجام میشود بیماران دچار تنوسینوویت دکرون با انجام این مانور احساس درد خواهند داشت.
تشخیص
معمولا برای تشخیص صحیح، انجام آزمایش‌ها لازم نیست. اما ممکن است پزشک شما برای اطمینان از طبیعی بودن تعادل مفصل مچ دست و اطمینان از عدم وجود علائم آرتروز در مچ دست، آزمایش اشعه ایکس را انجام دهد. یکی از دلایل رایج برای احساس درد در این ناحیه از انگشت شست، آرتروز است. اگرچه این امر در معاینه فیزیکی نیز قابل تمیز است؛ اما اگر در معاینه هرگونه پرسش یا تردیدی وجود داشته باشد، انجام عکس برداری اشعه ایکس می‌تواند نشانه‌های آرتروز در پایه انگشت شست را نشان دهد. اگر باز هم درباره تشخیص تردید وجود داشته باشد، آزمایش MRI می‌تواند مفید باشد. به طور معمول تاندون‌های درون کمپارتمان اول خلفی ضخیم شده به نظر می‌رسند و اغلب مقداری تورم در اطراف تاندون‌ها مشاهده میشود. در برخی موارد برای دادن تشخیص دقیق، انجام MRI ضرورت ندارد.
آزمایشی که اغلب برای تشخیص بیماری تنوسینوویت دکرون استفاده میشود، تست فین کلستین است. در این آزمایش پزشک از شما می‌خواهد تا دست خود را با قرار دادن انگشت شست در کف دست مشت کنید و سپس به طور ناگهانی دست خود را به سمت انگشت کوچک خم کنید (درست مثل پرتاب یک قلاب ماهیگیری). در این وضعیت، تاندون‌های متورم شده در فضای تنگ کشیده می‌شوند. اگر این مانور بسیار دردناک باشد، به احتمال زیاد شما مبتلا به بیماری تنوسینوویت دکرون شده‌اید. آرتروز و سایر اشکال تاندونیت نیز ممکن است باعث بروز علائم در این ناحیه شوند.
درمان تنوسینوویت دکرون
بیشتر بیماران مبتلا به تنوسینوویت دکرون با بستن اسپلینت مچ دست و تزریق کورتیزون بهبود پیدا می‌کنند. همچنین ممکن است برای کاهش التهاب به شما داروهای ضد التهاب داده شود و قرار دادن یخ روی ناحیه ملتهب به شما توصیه شود. باید انگشت شست و مچ دست خود را استراحت داده و از انجام کارهایی که باعث بروز درد در تاندون‌ها می‌شوند خودداری کنید. همچنین فیزیوتراپی و ورزش‌هایی که ممکن است به شما داده شوند می‌توانند به تقویت انگشت شست و مچ دست کمک کنند و دامنه حرکت شما را بهبود ببخشند.
اعمال حرارت یا قرار دادن یخ
یخ یا گرما ممکن است برای تسکین کوتاه مدت درد توصیه شود. درمانگر شما با توجه به وضعیت شما بهترین مورد برای شما را توصیه خواهد کرد.
اسپلینت‌ها و بریس‌ها برای درمان تنوسینوویت دکرون
بستن اسپلینت به عنوان یک درمان محافظه کارانه و مقدماتی همچنان باقی مانده است. ممکن است درمانگر شما برای ثابت نگه داشتن موقعیت شست و مچ دست و استراحت دادن آنها و فراهم نمودن فشار کافی برای کمک به کاهش درد و تورم، بستن اسپلینت را برای شما تجویز کند. پوشیدن اسپلینت یا بریس باعث حفظ انگشت شست شما در یک موقعیت صاف میشود در حالی که مچ دست در موقعیت طبیعی خود قرار دارد و این امر باعث کاهش تورم شما شده و زمان کافی برای بهبودی را برای تاندون‌ها به ارمغان می‌آورد. بسته به شدت مشکل شما، چندین نوع اسپلینت یا بریس وجود دارد که می‌توان برای استراحت دادن انگشت شست و مچ دست استفاده کرد.
بسته به شدت و ماندگاری علائم، ممکن است گزینه‌های اسپلینت متفاوت باشند. به عنوان مثال اسپلینت‌های نرم و انعطاف‌پذیر برای علائم خفیف و گاه به گاه، اسپلینت‌های نسبتاً محکم برای علائم شدیدتر و دائمی‌تر و اسپلینت‌هایی با پشتیبانی بیشتر که باعث محدود کردن دامنه حرکت می‌شوند و برای بیمارانی که درد طولانی مدت و شدید دارند، مناسب هستند. اسپلینت‌ها برای پشتیبانی از انگشت شست و مچ دست به صورت شبانه روزی و به مدت ۴ تا ۶ هفته پوشیده می‌شوند.
تزریق کورتیکواستروئید
یک تزریق کورتیکواستروئید در ناحیه اطراف تاندون‌ها می تواند به تسکین موقت درد و علائم شما کمک کند. با این حال تسکین موقت علائم باعث از بین رفتن بیماری تنوسینوویت دکرون نمی‌شود. همیشه توصیه میشود در صورت باقی ماندن علائم، برای درمان هرچه زودتر آن با پزشک خود مشورت کنید. بهبودی بدون درمان مناسب ممکن است بیش از حد طبیعی طول بکشد و علائم شما بدتر شود.
فیزیوتراپیست چگونه می‌تواند به شما کمک کند؟
اگر فیزیوتراپیست شما با ارزیابی و معاینه وضعیت تنوسینوویت دکرون را تایید کند، یک برنامه شخصی برای مشکل شما طراحی خواهد کرد. فیزیوتراپیست شما چگونگی استفاده از دست و مچ دست برای انجام فعالیت‌های کاربردی را بررسی و ارزیابی خواهد کرد. این بررسی شامل فعالیت‌های روزمره، کار و فعالیت‌های ورزشی شما خواهد بود. فیزیوتراپیست همچنین سعی می‌کند در شناسایی فعالیت‌ها یا موقعیت‌های وضعی که ممکن است در بروز مشکل مشارکت داشته باشند، به شما کمک کند. آنها به شما آموزش می‌دهند که چگونه تغییراتی در عملکرد خود ایجاد کنید تا به بهبودی کمک کرده و خطر ابتلای مجدد به این مشکل در آینده را کاهش دهید.
دستورالعمل‌های مخصوص ممکن است شامل اجتناب از انجام حرکات تکراری انگشت شست و یا مچ دست، جلوگیری از خم کردن انگشت شست و خودداری از حرکت دست در جهت انگشت کوچک تا حد امکان باشد. شما همچنین باید از انجام حرکات پرفشار دست و هر گونه حرکت یا فعالیتی که باعث افزایش درد میشود خودداری کنید.
- همچنین ممکن است درمانگر شما برای کاهش درد و التهاب با شما کار کند .
- ممکن است برای بهبود درد از درمان اولتراسوند استفاده شود. این درمان، از امواج اولتراسوند در ناحیه دچار درد و التهاب استفاده می‌کند تا با بهبود گردش خون، کاهش تورم و کمک به بهبودی بافت‌ها و تاندون‌ها، وضعیت شما را بهبود ببخشد.
- سیستم‌های یونتوفورزیس گزینه دیگری برای کاهش درد و تورم هستند. یونتوفورزیس نوعی تحریک الکتریکی است که برای رساندن دارو به ناحیه دچار مشکل از طریق پوست شما، استفاده میشود.
ورزش
ورزش برای بهبود دامنه حرکت و پیشگیری از سفتی و انعطاف پذیری انجام میشود. در ابتدا ورزش برای جلوگیری از وخیم‌تر شدن مشکل، محدود خواهد بود. با بهتر شدن وضعیت بیمار، تمرینات ورزشی برای بهبود قدرت لازم برای انجام فعالیت‌های کاربردی و همچنین بهبود دامنه حرکت فعال انگشت شست و مچ دست، پیشرفته‌تر می‌شوند.
عمل جراحی
اگر علائم شما به مراقبت‌های محافظه کارانه پاسخ ندهد، ممکن است فیزیوتراپیست شما را به پزشک معالج ارجاع دهد تا تشخیص بدهد که آیا برای بهبود بیشتر به دارو، تزریق یا عمل جراحی نیاز است یا خیر. در هر صورت در صورت تداوم مشکل می‌توان از یک عمل جراحی برای ایجاد فضای بیشتر برای تاندون‌ها استفاده کرد. در طی این عمل جراحی، به منظور برداشتن محدودیت حرکت تاندون‌ها، بافت محکم اطراف تاندون‌ها برش داده میشود. این جراحی معمولاً تحت بی‌حسی موضعی انجام میشود اما می‌توان آن را تحت بیهوشی عمومی نیز انجام داد. اگر هرگونه کیست کوچک یا بافت ملتهب در اطراف تاندون یافت شود، ممکن است برداشته شود. پس از عمل جراحی بیمار باید برای چند هفته اسپلینت بپوشد و به تدریج می‌تواند فعالیت‌های طبیعی خود را از سر بگیرد. پس از عمل، مجموعه‌ای از ورزش‌های افزایش دهنده دامنه حرکتی به شما داده خواهد شد تا عملکرد طبیعی خود را بازیابی کنید.
عوارض عمل جراحی مچ دست شامل عفونت و مشکلات بهبودی است. ممکن است یک عصب کوچک که شاخه حسی عصب رادیال نامیده میشود در طول عمل آسیب ببیند که منجر به بی‌حس شدن برخی نقاط روی پشت انگشت شست میشود. یکی از عوارض بسیار نگران کننده عمل جراحی این است که ممکن است تاندون‌ها دچار بی‌ثباتی شوند و پس از آزاد شدن غلاف تاندون‌های مچ دست، از محل طبیعی خود در مچ دست خارج شوند. می‌توان با اطمینان از باز شدن غلاف تاندون در محل مناسب و با محدود کردن حرکات خاص مچ دست پس از عمل جراحی، از بروز این مشکل جلوگیری کرد.
فیزیوتراپی قبل و پس از عمل جراحی چگونه می‌تواند کمک کند؟
اگر مشکل تنوسینوویت دکرون شما به عمل جراحی نیاز داشته باشد ممکن است فیزیوتراپیست شما پس از عمل جراحی یک اسپلینت مناسب برای دست و مچ دست شما تجویز کند فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند تا هرگونه گونه تورم را کنترل کرده و انعطاف پذیری دست و مچ دست خود را حفظ کرده و بهبود ببخشید قدرت خود را تقویت کرده و دامنه حرکات خود را افزایش دهید فیزیوتراپی به شما این امکان را می‌دهد تا با امنیت کامل به سطح پیشین فعالیت‌های خود بازگردید
آیا می‌توان از این آسیب یا بیماری پیشگیری کرد؟
ممکن است پیشگیری از بیماری تنوسینوویت دکرون ممکن باشد. برخی از عوامل خطر را نمی‌توان کنترل کرد؛ مانند جنسیت یا سن، با این حال فیزیوتراپیست‌ها موارد زیر را به شما توصیه می‌کنند:
- از استفاده مداوم و بیش از حد از دست خود اجتناب کنید.
- از زور زدن بیش از حد یا استفاده بیش از حد با مچ دست خودداری کنید؛ یا انجام این حرکات را محدود نمایید.
- از استفاده بیش از حد از انگشت شصت برای ارسال پیام کوتاه یا بازی کردن خودداری کنید.
- در حین استفاده از دست یا ساعد، مچ دست و دست خود را در موقعیت‌های نامناسب و عجیب قرار ندهید.
- شرایط و آموزش‌های صحیح در ورزش‌هایی مانند گلف و تنیس را یاد بگیرید تا فشار و کشش مچ دست و انگشتان دست را به حداقل برسانید.
فیزیوتراپیست شما می‌تواند موقعیت‌های مناسب و بی‌خطر دست و مچ دست را به شما بیاموزد تا این موقعیت‌ها را در حین فعالیت‌های روزمره خانگی انجام شغل یا فعالیت‌های ورزشی حفظ کنید.
